Een goed afgestemde kin- en schoudersteun

Het juiste gebruik van kin- en schoudersteun

Waarom een kin- en schoudersteun?

Waarom gebruik je een kin- en schoudersteun? Omdat je voelt dat je de viool zonder steun niet goed kan vasthouden? Je ervaart ongemak tijdens het vioolspelen? Het kan je zo onzeker maken. Vooral als ongemak en pijnklachten een rol gaan spelen!

Waarvoor zijn ze bedoeld?

De kinsteun (liever kaaksteun) en schoudersteun (liever sleutelbeensteun) zijn hulpstukken om jou als violist op een ontspannen manier te laten vioolspelen. Je wilt je viool zo kunnen hanteren dat je met alle vrijheid je armen kunt bewegen en je handen zo kan gebruiken zoals jij dat voor ogen hebt. Balans en bewegingsvrijheid wil je kunnen voelen tijdens het musiceren.

Wat zit jou in de weg?

Verrassend genoeg zit vaak de kin- en schoudersteun in de weg! Ik pleit niet voor het niet gebruiken van de steunen, maar wel op het juiste gebruik ervan! De kin- en schoudersteun gebruik je om balans en zekerheid te kunnen voelen met je instrument.

Een mooie vergelijking!

Ik vergelijk het graag met het leren fietsen. Zijwieltjes geven de jonge fietser de zekerheid om niet te vallen. Als de balans wordt gevonden, ervaart de fietser niet meer de zijwieltjes, ook al zitten ze nog steeds op de fiets. Ze geven tijdens het fietsen een zeker gevoel. Zo is het ook met de kin- en schoudersteun. Wanneer deze op jouw lichaam en viool is afgesteld, bieden de steunen zekerheid. Een teveel aan spierspanning, die je gebruikt om het instrument vast te houden, lees niet te laten vallen, kun je gaan loslaten. Je vind je balans met het instrument.

Wat is het probleem?

Een aantal factoren belemmeren een gevoel van zekerheid en balans tijdens het vioolspelen, namelijk:

1. De angst het instrument te laten vallen.
2. Een niet op het lichaam passende en afgestemde kin- en schoudersteun. Elk lichaam is uniek van bouw!
3. Geen goede balans kunnen vinden met het instrument.
4. Het lichaam wil zich aan passen aan de viool i.p.v. andersom!
5. Geconditioneerde (geïsoleerde) bewegingspatronen die blokkades opleveren.
6. Onbewuste gedachtenpatronen die belemmerend werken.

Wat heb je nodig?

Een goede afstemming van de kin- en schoudersteun biedt jou een zeker en veilig gevoel tijdens het vioolspelen. Het is belangrijk dat jij balans gaat ervaren tussen jouw lichaam en je instrument. Het instrument is een verlengde van jouw lichaam en dat geeft bewegingsvrijheid. Je wilt samen één geheel vormen. Het is niet meer “een ding” wat je vast moet houden of waarmee je aan het werk moet. Van je instrument hou je immers en dat wil je ook zo voelen! De klank bevestigt jouw ontspanning en lichaamsbalans. Je hoort hoe je beweegt! Helaas hoor je ook waar je blokkeert. Eigenlijk is dat niet negatief, maar juist een signaal om er iets aan te kunnen doen. Je komt uit de vicieuze cirkel van fysieke spanningsklachten en mentaal ongemak tijdens het musiceren. Je gaat lichaamsbewust musiceren. Daardoor ga je groeien in klank, muzikaliteit en vooral in het genieten!

Wat is het onjuiste gebruik van de kin- en schoudersteun?

Zoals ik al aangaf is elk lichaam anders gebouwd. Niet alleen de vorm van jouw kaak en sleutelbeen maar ook je armlengte bepaalt vraagt om een afstemming. Armlengte? Jazeker! Je armlengte bepaalt de hoek van jouw viool en dat zegt weer alles over de keuze van jouw kin- en schoudersteun.

Een klacht!

Ik hoor regelmatig violisten zeggen: “Ik kan hem zo niet goed klemmen”. Alleen het woord klemmen zegt dan al iets over de teveel aan spierspanning, die gebruikt wordt om de viool vast te kunnen houden. Vaak zie ik de violist de viool met ongemak opzetten en tijdens het spelen blijven zoeken naar stabiliteit. Nek- en schouderspieren worden overbelast. Is het nodig dat je je viool moet kunnen vasthouden zonder dat jij je linkerarm gebruikt? Veelal wordt gedacht dat het kunnen loslaten van de viool, dus zonder gebruik van de linkerarm, een teken is van een goede balans. Een langdurig ingeslopen gedachte en lestraditie, helaas!

De kinsteun

De lijn van je kaak zegt iets over de vorm van de kinsteun. De ruimte tussen jouw kaak en sleutelbeen zegt weer iets over de hoogte ervan. Het helpt je niet om je schoudersteun een stuk hoger te zetten. Dat levert je ongemak in het strijken op. Hoeveel ruimte heb je op te vullen? Waar staat jouw schoudersteun op je lichaam? Dat zegt weer iets over de op te vullen ruimte. Er spelen dus verschillende factoren een rol bij de keuze voor een passende kinsteun. Soms is de keuze van een kinsteun bepaald, omdat een bekende en goede violist er mee speelt. Je gaat er dan vanuit dat die steun ook voor jou goed zal zijn. Een bekend voorbeeld hiervan is een kinsteun die ik regelmatig voorbij zie komen, waarbij de violist geen gebruik maakt van de vorm ervan. De kaak rust op het laatste gedeelte van de steun, boven het staartstuk en de rest van de steun, hangt als het ware in de lucht. Zo’n steun sluit niet aan de kaaklijn aan en geeft alleen maar ongemak.

De schoudersteun

Schoudersteunen die niet op het sleutelbeen rusten, maar op de schouderkop belemmeren de vrijheid van de linkerarm. Steunen die druk uitoefenen op de grote borstspier belemmeren de linkerarm eveneens. Ik zie met regelmaat een schoudersteun die als een haak om de schouder hangt. Dat lijkt een veilig gevoel te geven, omdat de viool dan niet naar beneden kan glijden. Je lichaam zal reageren op dat wat jij op je schouder voelt. Je zal eerder meer spanning opbouwen dan minder met zo’n steun. Je bewegingsvrijheid wordt beperkt.

Opnieuw de mooie vergelijking!

Ik kom weer even terug op het fietsen. De zijwielen zijn er als je ze nodig hebt, maar als je ze niet nodig hebt fiets je gewoon door. Een goed gebruik van de kin- en schoudersteun is dan ook dat ze er zijn zonder dat jij het nog merkt. Je bent bewegingsvrij in jouw viooltechniek en ervaart steun wanneer jij dat nodig hebt. Naast deze fantastisch ontwikkelde hulpstukken op je viool is lichaamsbalans nodig. Het hebben van zijwielen maakt nog niet dat je kan fietsen, maar met de steun van zijwielen is het wel een stuk makkelijker.

Kan het ook zonder kin- en schoudersteun?

Jazeker! Ik heb een jonge leerling in mijn lespraktijk die vanaf het begin geen schoudersteun wilde op zijn viool. De schoudersteun wekte bij hem alleen maar irritatie. Deze jongen speelt met een natuurlijke balans van zijn lichaam. Zo’n leerling zal ik geen gebruik van de schoudersteun aanpraten. Ik zie bij hem geen onnodige spanning optreden in zijn schouder- en nekgebied. Ik heb wel een goed passende kinsteun voor deze leerling gezocht. Wanneer hij groeit en verder ontwikkelt, verandert zijn lichaam en zal ik opnieuw moeten kijken wat voor hem nodig is.

Vóór of tegen?

Er zijn violisten die spelen zonder schoudersteun en soms ook zonder kinsteun. Als je geen lichamelijke klachten ervaart en het klinkt goed, zijn er geen argumenten vóór of tegen het gebruik van steunen. Er wordt met enige regelmaat nog onderzoek naar gedaan naar het spelen met of zonder steunen. De één beweert het tegenovergestelde van de ander. Laat je niet in de war brengen maar voel en kies wat jou het beste past! Het gaat om jouw lichaam in combinatie met jouw viool. Zoals gezegd: Elk lichaam is anders! Een methode die jou niet past, kan meer kwaad dan goed doen. Voorkom hoe dan ook blessureleed. Spelen zonder steunen vraagt om lichaamsbalans en een aanpassing van je linkerhand techniek. Het is zeker waardevol om dat te leren! Je zult ervaren dat je minder afhankelijk bent van je kin- en schoudersteun.

Wat helpt?

Heb jij last van een oncomfortabel gevoel tijdens het spelen? Voel je je onvrij? Blijf je zoeken naar het juiste evenwicht? Speel je met een kin- en schoudersteun? Bedenk dan dat een goede afstemming van jouw kin- en schoudersteun veiligheid en ontspanning biedt. Laat kijken naar jouw (geconditioneerde) bewegingspatronen. De reflexen die jij hebt opgebouwd tijdens het opzetten van de viool op jouw schouder. De ervaring heeft mij geleerd, dat met 3 coaching sessies violisten met een gevoel van zekerheid, balans en bewegingsvrijheid weer verder kunnen bouwen aan hun viooltechniek. De nek- en schoudergordel kunnen ontspannen. Beide armen worden bewegingsvrij. Blessures worden voorkomen. De basis van je spel is immers de grond waarop je bouwt.

Waar doe je het voor?

Genieten van het vioolspel is de reden waarom je dit prachtige instrument speelt! Je wilt dat zo lang mogelijk kunnen doen. Je wilt de klank kunnen voortbrengen die bij jouw van binnen een snaar raakt. Je wilt je kunnen uitdrukken met je instrument. Laten horen dat wat jij van binnen voelt. Je wilt muziek maken om je verhaal te kunnen vertellen zonder woorden. Niet alleen je viool maar ook jouw lichaam is het instrument in dit spel. Daarin eenheid ervaren, betekent spelen in vrijheid. Daar doe je het toch voor!

Tijd voor actie!

Heb jij moeite om je een vioolhouding te vinden die jouw zekerheid biedt en vrijheid in het uitvoeren van jouw techniek? Laat als eerste stap jouw kin- en schoudersteun afstemmen op jouw lichaam.

Om jou op weg te helpen bied ik jou éénmalig een vioolcoaching sessie van anderhalf uur aan voor €85,00 i.p.v. €135,00. Waarom? Omdat ik het zo belangrijk vind dat jij vanuit een zekere basis verder kunt gaan bouwen aan jouw viooltechniek. In deze sessie stem ik niet alleen jouw kin- en schoudersteun op jouw lichaam af maar kijk ik ook naar jouw reflexen bij het opzetten van je viool. Jij gaat voelen en ontdekken waarom je ongemak ervaart bij het vioolspelen in de basis van je houding en spel.

Meld je aan voor deze éénmalige sessie door onderstaand aanmeldformulier in te vullen!